8.رستم خان سپهسالار

رستم خان سپسالار(۱۵۸۸ تا ۱۶۴۳ میلادی) یا رستم خان ساکاآدزه از سپسالاران گرجی الاصل دوه صفوی است ک در زمان شاه عباس کبیر و شاه صفی خدمت میکرد و در زمان شاه عباس دوم به قتل رسید.

رستم خان ساکاآدزه فرزند بیژن بیگ گرجی از شاخه ساکاآدزه است . این خاندان اشرافی گرجی ، ادعا مینمود که از پیوند بین شمخالها داغستان و موراوی گرجی ایجاد شده است . از دیگر اعضای مشهور این خاندان ، میتوان از گئورگی ساکاآدزه (موراوی) نام برد که در زمان شاه عباس بزرگ شورش نمود . پس از اینکه عثمانی ها در 1578 به گرجستانهجوم اوردند ، باگرات خان ( باگرات هفتم ) ، شاهزاده کارتیل ، به همراه بیژن خان به دربار شاه عباس بزرگ پناه آوردند ، رستم خان مسلمان شد و در یازده سالگی (۱۵۹۹) وارد خدمت شاه عباس گردید . کم کم با درخشش در جنگ با عثمانی ها ، رتبه او بالا رفت در ۱۶۰۳ صاحب عنوان یساول صحبت ، در ۱۶۲۳ سرداری و در ۱۶۲۶ دیوان بیگی شد . در ۱۶۳۲ ، به سپهسالاری و بیگلربیگی آذربایجان برگزیده شد.

در زمانی که سپهسالار کل نیروهای ایران بود ، به گرجی های مسلمان دربار ایران کمک میکرد که از آن جمله خسرو میرزا ( رستم خان کارتیل بعدی ) بود که برادر کوچک باگرات خان میباشد . در ۱۶۳۲ که شاه صفی تصمیم گرفت خسرومیرزا ( رستم خان کارتیلی ) را پادشاه گرجستان نماید ، رستم خان سپهسالار را همراه سپاه با او همراه نمود .در ۱۶۴۲ و زمان به حکومت رسیدن شاه عباس دوم ، رستم خان سپهسالار در مشهد فرمانده خراسان بود و به او دستور داده شد که برای بازپسگیری قندهار اقدام کند .سارو تقی اعتمادو الدوله ، وزیر شاه جدید ، هنگامی که با تعلل سپهسالار روبرو شد ، با شکایت نزد شاه عباس دوم ، باعث شد که شاه دستور قتل او و برکناری برادرش علی قلی دیوان بیگی را بدهد .

9.آنتوان سوروگین

آنتوان سوروگین در سال 1209 خورشدی در سفارت روسیه در ایران به دنیا امد.او عکاس ارمنستانی-گرجستانی حاضر در ایران در عصر قاجار بود.

او مردی آرام، گوشه‌گیر و خوش‌برخورد و گشاده‌رو و در عکاسی استاد بود. او برای کامل کردن مجموعه عکس‌های خود تمامی ایران را زیر پا گذاشت و از سوژه‌های گوناگون بهترین تصاویر را تهیه کرد. مردم، مناظر، بناهای تاریخی، آداب و رسوم، مشاغل و حرفه‌ها، اشیاء و سرانجام تمام زوایای زندگی ایرانیان سوژهٔ عکاسی او بودند.

 

آنتوان خان سوروگین یکى از موفق‏ترین عکاسهاى عصر خود بود. بیشتر عکس‌های گرفته‌شده توسط آنتوان خان متعلق به سال‌های ۱۲۴۹ تا ۱۳۰۹ خورشیدی است. او به علت این‌که توانایی صحبت کردن به زبان فارسی را مانند زبان مادری داشت، به خوبی توانست با اقشار فرهنگی مختلف مردم ایران ارتباط برقرار کند. عکس‌‌های او از دربار سلطنتی،حرمسراها، مساجد و بناهای یادبود دیگر ادیان بسیار شاخص بود و او را متمایز با دیگر عکاسان مشهور اروپایی در ایران می‌کند.ناصر الدین شاه علاقه‌ی زیادی به عکس‌های دربار و پرتره آنتوان خان داشت.
او زبان فرانسه را خوب مى‏دانست و به سال ۱۲۵۸ خورشیدی رساله‌ی عکاسى، عکاس مشهور فرانسوى لیبر (Liebert) را به فارسى ترجمه کرد و به مظرفرالدین میرزا تقدیم داشت.
آنتوان خان توانائى خود را در تصویربردارى از دو حادثه‏ى مهم تاریخى دوران فعالیت هنریش نشان داد:

• تصاویرمیرزا رضای کرمانی پس از قتل ناصرالدین شاه و همچنین مراسم تشییع جنازه‌ی شاه
• به تصویر کشیدن رخدادهاىنهضت مشروطیت

حاصل زندگى هنرى او که گردآورى هفت هزار نگاتیو شیشه ای از کارهایش و شمارى از کارهای عکاسان پیش از او بود. شیشه‌ها منظم شده و شماره‌خورده بود. شماره‌ها به شیوه‌ى رقم‌زدن هنرمندان نقاش ایرانى، در کوشه و کنار شیشه به گونه‌اى نوشته شده بود که کمتر به چشم می‌خورد.
سرانجام او در سال 1933 میلادی بابر با سال 1312 خورشیدی بر اثر عفونت کلیه در گذشت و در گورستان ارامنه در دروازه دولاب تهران به خاک سپرده شد.

 

در زیر تعدادی از عکسهای او را میبینید.

9.صفی قلی خان

صفی قلی خان یا میرمان میرمانیدزه از یرداران گرجی ارمنی ایران در زامن شاه عباس بزرگ و شاه صفی میباشد که به عنوان بیگلر بیگی همدان و بغداد خدمت کرد.

در سال ۱۶۱۹ میرمان که در بین غلامان رتبه یوزباشی داشت ، بعنوان داروغه جلفای اصفهان انتخاب شد .  در ۱۶۲۱ بعنوان بیگلربیگی همدان با عنوان خان انتخاب گردید . در رجب ۱۰۳۲ ه‍. ق / مه ۱۶۲۳ م ، بعنوان بیگلربیگی بغداد انتخاب شد ودر ۱۰۴۰ ه‍. ق در زمان شاه صفی ، شجاعانه در برابر حمله عثمانیها به بغداد ایستاد . پس از درگذشت صفی قلی خان ، شغل بیگلربیگی به عموی مادرش بکتاش خان سپرده شد.

10.نیکلای مارکف

نیکلای مارکف زاده 1882 میلادی در تفلیس و در گذشه 1957 در تهران میباشد.

 

نیکلای مارکف در سال ۱۸۸۲ در خانواده‌ای سرشناس از افسران ِ روسیه تزاری در تفلیس زاده شد. او در سال ۱۹۱۰ از آکادمی هنرهای زیبای سن پترزبورگ فارغ التحصیل شد و سپس تا سال ۱۹۱۴ در بخش ِ فارسی ِ دانشکدهٔ شرق‌شناسیِ این دانشگاه تحصیل کرد. مارکف در جنگ جهانی اول به عنوان دواطلب در ارتش ِروسیه در قفقاز خدمت کرد. در سال ۱۹۱۷ میلادی (۱۲۶۹ هچری خورشیدی) آجودان فرماندهی بریگاد قزاق شد که یک واحد ویژهٔ نظامی در ایران بود که ناصرالدین شاه آن را تشکیل داده‌بود. در ارتش ِ ایران به درجهٔ ژنرالی رسید و پس از انقلاب اکتبر روسیه  درایران ماندگار شد. درسال ۱۹۲۱ میلادی از بریگاد قزاق خارج شد و و به حرفهٔ معماری بازگشت. نیکلای مارکف در شهرداری تهران استخدام شد. این معمار روسی تبار با ساختِ بیش از بیست اثر معماری در ایران و به خصوص درتهران، از پیشگامان معماری مدرن در ایران محسوب می‌شود.  مارکوف،معماری اسلامی و شیوه‌های سنتی احداث بناهای ایرانی و مصالح محلی از قبیل آجر، سنگ، کاشی و گچ را می‌ستود. در واقع، آجرهای خشتی که وی به کار می‌برد به نام آجر مارکوفی مشهور شد. شهر تهران در دههٔ اول و دوم قرن ِ جاری پر از ساختمان‌هایی به سبک او شد، سبکی که تلفیق چهار نوع فرهنگ را به نمایش می‌گذاشت: مدرن، التقاطی، غربی و ایرانی. ارت و دکوو جریان‌ها ی موازی در اروپا و امریکا استفاده از نتایج پژوهش‌های باستان شناسی، به خصوص نتایج مربوط به دوران اسلامی و صفوی در طراحی بر روش ِ معماری ِ مارکف تاثیر گذاشتند. استفاده از فناوری محلی متاثر از کشفیات باستان شناسی در طراحی ِ بناها از دیگر ویژگی‌های کار ِ مارکف بود. 

برخی از آثار او...

دبیرستان البرز

زندان قصر

مدرسه ژاندرارک

شهرداری تهران

مدرسه جدید دارالفنون

کارخانه قند ورامین

دبیرستان انوشیروان دادگر

مسجد امین الدوله

سفارت ایتالیا

کلیسای حضرت مریم

کارخانه سیمان تهران

 11.منوچهر خان گرجی

منوچهرخان گرجی ملقب به معتمدالدوله از سیاست‌مداران و سپهسالاران قاجار است.

در ۱۲۰۹ ه‍.ق. جزء اسیرانی بود که آقا محمد خان قاجار از تفلیس به ایران آورد. سپس مدارج ترقی را پیمود و در زمان فتحعلی شاه در جنگ با روس هافرمانده عده‌ای از قشون بوده است. او سپس به حکمرانی گیلان رسید. نفوذ وی در دربار به حدی بود که قائم مقام از نفوذ او در دربار استفاده می‌کرده است. در سال ۱۲۵۲ ه‍.ق. (در زمان محمد شاه) به حکومت  کرمانشاه و لرستان و خوزستان منصوب شده و در سال ۱۲۵۳ ه‍.ق. حاکم اصفهان گردیده و به قدرت‌نمایی لوطیان آنجا که با حرکات زشت و هتک نوامیس و اخذ اموال مردم اشتغال داشته اند پایان داده است.

محمدتقی‌خان چهارلنگ را که دم از عصیان زده بود تا رامهرمز تعقیب کرده و در حالی که به شیخ ثامر (فرمانده پانزده‌هزار سوارهٔ پادررکاب) پناه برده بود، دستگیر و به تهران اعزام داشته است.

او در ربیع‌الاول ۱۲۶۳ ه‍.ق. درگذشت.